GRUŹLICA WYPRZEDZIŁA HIV/AIDS I STAŁA SIĘ GŁÓWNĄ PRZYCZYNĄ ZGONÓW Z POWODU CHORÓB ZAKAŹNYCH

Zachorowalność na gruźlicę stopniowo wzrasta od 2000 roku i pomimo ogromnych wysiłków na rzecz zmiany polityki krajowej i zagranicznej oraz programów rządowych, gruźlica wyprzedziła już HIV/AIDS jako główną przyczynę zgonów z powodu chorób zakaźnych. Jedna na trzy osoby na świecie jest nosicielem gruźlicy, ale znacznie mniej osób choruje. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) przedstawiła plan działania mający na celu zmniejszenie śmiertelności z powodu gruźlicy o 90% i wyznaczyła cel osiągnięcia takich wyników do 2030 roku.

Globalna epidemia

W 2014 roku około 1,5 miliona osób zmarło z powodu gruźlicy i 1,2 miliona z powodu HIV/AIDS, w tym 400 000 osób z gruźlicą i HIV/AIDS. Gruźlica często objawia się jako infekcja oportunistyczna, która dotyka osoby z osłabionym układem odpornościowym. Ponad 95% przypadków gruźlicy rejestruje się w krajach rozwijających się, tj. tam, gdzie system opieki zdrowotnej ma ograniczone możliwości, a budżet państwa cierpi na brak funduszy.

Podnoszenie świadomości na temat gruźlicy w społeczeństwie jest niezwykle ważne, aby zwykli ludzie mogli rozpoznać objawy i szukać pomocy tak szybko, jak to możliwe. Oczywistym problemem w walce z gruźlicą jest brak finansowania programów związanych z tą chorobą. W porównaniu do zakrojonego na szeroką skalę finansowania walki z HIV/AIDS, które w 2014 roku wyniosło 21,7 mld USD. 21,7 miliarda dolarów w 2014 roku, na zapobieganie i leczenie gruźlicy wydano zaledwie 6,6 miliarda dolarów.

Innym poważnym problemem w krajach rozwijających się jest to, że lekarze niekoniecznie rejestrują wszystkie przypadki gruźlicy w lokalnych stacjach sanitarno-epidemiologicznych. W rezultacie statystyki dostarczane przez agencje rządowe nie są zbyt wiarygodne. Różnice w danych liczbowych są alarmujące. Szacuje się, że z 9,6 miliona osób, które zachorowały na gruźlicę w ubiegłym roku, tylko 6 milionów (62,5%) zostało zarejestrowanych w rejestrze państwowym. Oznacza to, że pozostałe 38% nowych przypadków nie zostało zidentyfikowanych lub oficjalnie zarejestrowanych. Jeśli niektóre kraje ukrywają fakty, organizacje takie jak WHO mogą znacznie zaniżać rzeczywisty obraz rozpowszechnienia choroby.
Kraje o największym wzroście zachorowalności to: Indonezja, Nigeria, Pakistan, Chiny i RPA.

Rozwiązanie problemu lekooporności

Badania wykazały, że w każdym kraju istnieją szczepy gruźlicy oporne na standardowe leczenie. Gruźlica wielolekooporna (MDR-TB) jest szczególną formą gruźlicy, która nie może być leczona lekami pierwszego rzutu (izoniazyd, ryfampicyna). Główne przyczyny gruźlicy wielolekoopornej obejmują: nieodpowiednie leczenie, nieprawidłowe i niewłaściwe stosowanie leków przeciwgruźliczych oraz stosowanie leków niskiej jakości. Gruźlica wielolekooporna jest skutecznie leczona lekami drugiego rzutu, ale nie są one łatwo dostępne i są znacznie droższe.

Gruźlica lekooporna (XDR-TB) jest szczególnie niebezpieczną formą gruźlicy, która nie reaguje nawet na leki drugiego rzutu. Leczenie wymaga stosowania jeszcze poważniejszych leków, które mogą powodować liczne skutki uboczne. Wskaźnik wyleczeń w przypadku gruźlicy wielolekoopornej wynosi około 50%, a w przypadku gruźlicy XDR jest on jeszcze niższy.

Skuteczne podejmowanie decyzji

Identyfikacja przyczyn i zastosowanie nowych strategii pomoże zapobiec rozprzestrzenianiu się opornych form gruźlicy. Przykładowo, Stany Zjednoczone opublikowały niedawno Krajowy Plan Działań na rzecz Lokalnej i Globalnej Kontroli Gruźlicy. Jeśli chodzi o kraje rozwijające się, nie powinny one ukrywać rzeczywistej sytuacji, ponieważ bagatelizowanie gruźlicy, a zwłaszcza jej opornych form, będzie miało negatywny wpływ na sytuację. Gruźlica jest chorobą uleczalną i nie ma obiektywnego powodu, dla którego ktokolwiek miałby nadal na nią cierpieć.
ARKUSZ INFORMACYJNY: Obama Administration Releases National Action Plan to Combat Multidrug-Resistant Tuberculosis (2015, 22 grudnia). Retrieved December 28, 2015, from https://www.whitehouse.gov/the-press-office/2015/12/22/fact-sheet-obama-administration-releases-national-action-plan-combating

Gruźlica (Arkusz informacyjny nr 104). (2015, 13 października). Retrieved December 25, 2015, from http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs104/en/

Yuri Sarkisov, MD, BiMedis